U bevindt zich hier: Startpagina / Tips & Tricks / een electrische draaischijf

Hoe werkt....een electrische draaischijf

De meeste zullen denken “de stekker er in en dan doet ie het”. Maar een enkeling van u allen zou wel eens willen weten hoe het werkt. Ik ga met fotootjes eens langs een aantal modellen, van oud naar nieuw. Hoofdzakelijk zijn het veel Shimpo toestellen, maar veel van de draaischijven werken hetzelfde. Naast Shimpo heb je Roderveld, Brent, Venco en Amaco, allen goede merken. We kijken ook even naar een mindere schijf, één die uit China komt.

De eerste schijven

De eerste schijven van Shimpo (van herkomst een elektromotoren fabrikant)  maakt gebruik van een kegel en ring regelaar. Daarmee kan je de snelheid regelen. Op de foto rechts zie je de onderkant van een RK2. De groene pijl wijst naar de kegel. Deze loopt over een rubberen ring (oranje pijl) heen. De motor draait altijd op dezelfde snelheid. De snelheid van de schijf wordt bepaald door hoe hoog de kegel op de rubberen rand “leunt”. De afgelegde afstand per minuut is immers hoger op het eind van de kegel dan op het begin. De snelheid regel je door de hendel naar voor of naar achter te bewegen.

Zie de tekeningen (afbeelding 1 en 2) eens. De elektromotor is rood, de kegel groen, de rubberen rand is blauw. Het enige wat je normaal ziet, is de hendel (geel) die aan de buitenkant zit. Het oranje-bruin gekleurde gedeelte is de buitenkant. Als de hendel naar voren wordt getrokken, dan raakt de kegel (lichtgroen) de rubberen rand (donkerblauw) waardoor de schijf gaat versnellen

shimpo motor cone

De schijf wordt nu niet aangedreven. De kegel (lichtgroen) raakt de ring nu niet en de hendel staat naar achteren. 

shimpo 1Afbeelding 1

Doordat de hendel nu naar voren is geduwd, is de schijf nu in beweging. Verder naar voren versnelt de schijf, naar achteren vertraagt de schijf.

shimpo 2Afbeelding 2

Uiteindelijk drijft de ring door middel van een as (paars), een poelie met V-snaar (licht blauw) aan en deze brengt de draaiende beweging, ook weer via een as (paars), over naar de schijf (donkergroen) waar je de mooiste dingen op maakt. Veel andere merken gebruikten ook dit systeem of een variatie daarop.

Regelmatig komt de Shimpo RK2 nog voor op marktplaats. Deze is vrijwel onverwoestbaar en tot op de dag van vandaag zijn er nog onderdelen voor te verkrijgen.

 De "upgrade"

De nieuwere versie heeft dit systeem ingebouwd in een enkele behuizing (zie foto). Dat scheelt een moeilijke constructie met kegel en ring en is daardoor nauwkeuriger. Ook geluid en onderhoud is een stuk minder.  Alleen een snaar en poelie zijn nog nodig om de schijf aan te drijven. Alles zit onder dat hendeltje bovenop in de behuizing, op de foto!

Het open systeem werkt alleen als de kegel en ring goed schoon zijn. Olie, vuil en vocht laten de kegel slippen op het rubber.  Dat betekent dat je regelmatig de ring schoon moet maken en door slijtage moet ook de kegel weer op de ring worden afgesteld. Dit probleem heb je dus niet met een gesloten systeem.

Rincone motorRincone motor

 Tegenwoordig....

Roderveld draaischijfRoderveld draaischijf

Nu zie je dit gesloten systeem bijna niet meer terug. Roderveld, Shimpo en Brent hebben tegenwoordige directe aandrijving op de schijf. Dat wil zeggen dat de motor direct onder de schijf zit. Geen gedoe met poelies en V-snaren, dus een stuk minder onderhoud. En echt stil….

De motoren van deze direct aangedreven draaischijven zijn ook totaal anders dan gewone elektromotoren. Waar  een standaard motor meestal 4 spoelen heeft, gebruikt deze motor 24 spoelen. De motor moet op hele lage snelheid al ontzettend veel kracht leveren. Dat vergt ook goede en betrouwbare elektronica die de motor moet besturen.

Door dit alles zijn ze ook zuiniger geworden in verbruik. Daardoor heb je tegenwoordig tot 12 kg klei genoeg aan 100 watt en de zwaardere draaischijven kunnen al met 300 watt goed vooruit (voor meer dan 12 kg).

Hiernaast zie je een Roderveld. Je ziet dat de motor (aangegeven met een blauwe pijl) veel groter is dan we die hierboven lieten zien. De groene pijl wijst naar de elektronica die de motor aanstuurt. De rode pijl wijst naar de links/rechts en aan/uit knop. Alles wordt afgedekt door een plaat waardoor er geen mogelijkheid is op aanraking met vocht en vingers.

China

Jep, ook China doet mee als het om draaischijven gaat. Er zijn hele goede uit China maar er duiken tegenwoordig ook slechte op de markt op. Deze worden o.a. op Ebay, Amazon en Aliexpress aangeboden maar voldoen absoluut niet aan de Europese wetgeving. Ik heb een foto gevonden van de versie met de hendel aan de zijkant. Daaronder zie je dezelfde draaischijf, maar dan van de onderkant. Ik heb daar wat pijltjes en ringen in getekend. Ik loop ze met je door: 

De groene cirkel: Zoiets heb ik nog nooit gezien. Hier is gebruik gemaakt van een elektrische gashendels zoals je die ook op de elektrische fiets tegenkomt. Nee, dat hoort daar niet.

Gele cirkel: Alle aansluitingen liggen open en bloot. Je ziet dat er onder de aansluiting een laagje folie zit die kortsluiting moet zien te voorkomen. Fout!

Lichtblauwe stip: De voeding en besturing van de draaischijf zijn met plakband vastgemaakt aan het frame. Dit moet gewoon geschroefd zijn!

Rode pijl: De behuizing is slecht gelast. Water en vuil kunnen vanaf de bovenkant ongestoord naar binnen en over de elektronica heen lopen.

Groene pijl: De poelie is van kunststof. Dat moet van aluminium of staal zijn. Kunststof wordt na verloop broos en breekt af.

Zwarte pijl: De ventilatie van de voeding. Als hier opspattend vocht in komt, dan ontstaat er kortsluiting in de voeding met waarschijnlijk brand als gevolg.

De poten aan de voorkant van de schijf zijn slecht gemonteerd. Na een korte tijd zullen deze naar binnen buigen waardoor je schijf niet meer horizontaal staat.

Het model dat te koop staat op Ebay, Amazon en AliexpressHet model

De binnenkant van onderen gezienDe binnenkant van onderen gezien

  • Verdere klachten die ik zo gehoord heb:
    - Het plaatwerk is zo dun dat je gemakkelijk er een deuk induwt.
    - De as waarop de schijf is krom.

Mijn advies: Niet kopen al is het nog zo aanlokkelijk. Het is een gevaar. Ga je ze gebruiken voor cursisten, dan lopen zij gevaar en dat is niet wat je wilt. Als je bij deze verkopers ook kijkt, vrijwel nergens zie je een certificaat van Europese CE goedkeuring, geen TÜV, niets. Wil je meer info, we hebben begin december 2021, een video online gezet waarin we de Chinese draaischijf eens letterlijk onder handen gaan nemen. Je vind hem op mijn YouTube kanaal: https://youtu.be/hKjpcfSb4vk.

Zorg, welke je ook koopt, dat je altijd een geaard stopcontact gebruikt. Verhoog nooit zomaar de zekering. Als deze doorslaat is er altijd wat met het apparaat aan de hand. Je werkt met water, dus je kunt nooit veilig genoeg werken....

 Tot slot

 G30 Gladstone ClassicG30 Gladstone ClassicAmacoAmacoBrentBrentVencoVenco