U bevindt zich hier: Startpagina / Tips & Tricks / Deel 1: Keramiek fouten

Deel 1 van 2

Deel 1: Keramiek fouten

Scheuren, barsten en gebroken keramiekwerken, we kennen het allemaal. We hebben weer wat mooie werken klaar en het wordt weer eens tijd om de oven te vullen met al het mooie werk. We doen een biscuitstook. Alleen als we de oven weer opendoen is her toch iets niet helemaal goed gegaan. Er is een werk gesprongen en heeft ander werk ook beschadigd…. Wat is er mis gegaan?

In de eerste periode van maken en moet je veel keuzes maken die bepalen of je werkstuk heel blijft tot aan de stook. Laat je het staan op een plank, verplaats je het al naar een ovenplaat, hoe ga je het ondersteunen en meer van deze vragen… We lopen het eens door en ik hoop dat je op de meeste vragen een antwoord krijgt!

Fase 1 - Maken

Wat je hier met het maken doet, heeft zijn uitwerking in de oven. De problemen hoeven er niet altijd met drogen uit te komen. Soms is er een hogere temperatuur of een gebeurtenis nodig om een fout naar boven te halen…

Gebruik je papier in je werk, als opvulling, maak dan niet te vaste proppen. Je klei moet de ruimte hebben om te kunnen krimpen. Kan het dat niet, dan scheurt de klei. Zo ook als je rolletjes van papier maakt. Geef het achter en voor de rol de ruimte en maak de rol niet te massief. Ik heb wel eens een arm gevuld met een papierrol, maar tijdens het drogen, brak de hand er af.. Papier is opgerold heel sterk.

Werk zoveel mogelijk met gelijke wanddikte. Dit is waar het vaak fout gaat tijdens de kwartssprong. Het dunnere gedeelte gaat eerder door de sprong dan een dikker gedeelte. En als het te dik is, gebeurt dat zelfs onregelmatig in het te dikke stuk. Het plotseling uitzetten moet in één keer gebeuren, over het hele werkstuk. Nu heb ik het niet over millimeters maar echt over centimeters. Weet je niet zeker, stook dan de eerste stook heel langzaam, dan word je werk gelijkmatiger warm.

Gebruik van papier in een hoofd     Gebruik van papier in een hoofd
SatestokVierkante satéstok

IJzer gebruiken is ook niet echt slim. Sommige gebruiken kanthaldraad en hebben daar geen probleem mee, ook niet als ze het meestoken. Een goede collega van mij stookt kanthaldraad mee als haakjes. Dat gaat prima. Ikzelf heb er geen ervaring mee. Ik gebruik wel lange 30 cm saté prikkers, de vierkante soort. Die steek ik in dragende delen en als het voldoende gedroogd is (meestal leerhard), gaan ze er weer uit. Wil je ondersteuning gebruiken, maak het dan van dezelfde klei als waarvan je werk gemaakt is. Het geeft dezelfde krimp waardoor afbreken van onderdelen wordt voorkomen.

Zorg dat holle ruimtes een uitgang of ventilatiegaatje hebben. Het hoeft maar een gat van een millimeter te zijn. Doe je het niet, dan kan de druk te groot worden waardoor het barst of scheurt. Is het droog genoeg, dan heb je dat probleem niet omdat lucht zelf niet sterk genoeg is om iets te laten barsten. Maar voorkomen is beter dan genezen.

Ik maak m`n werk vaak op een plaat hout die ik inpak in huishoudfolie. Als het tijd word om het werk te laten drogen, snij ik de folie op de randen door. Als het dan krimpt, kan de folie mee bewegen.

Tussentijds je werk opslaan

Dit is ook een belangrijke factor om spanning te voorkomen in je werk. Pak, als je voor dat moment klaar bent, je werk altijd goed in, liefst in plastic. Ik gebruik huishoudfolie. Spray het wat vochtig, niet te nat. En dan in een grote vuilniszak, afsluiten.

Dit is ook een belangrijke factor om spanning te voorkomen in je werk. Pak, als je voor dat moment klaar bent, je werk altijd goed in, liefst in plastic. Ik gebruik huishoudfolie. Spray het wat vochtig, niet te nat. En dan in een grote vuilniszak, afsluiten.

Wat je hiernaast ziet, is een foto van een kunstvoorwerp waarvan de onderste gedeelte later is opgezet. Er zat teveel spanning tussen de twee stukken, de zogenaamde "droogspanning", waardoor deze tijdens de stook is losgekomen. Dit gebeurd meestal doordat de twee delen niet goed gehecht hebben. Daarover vertel ik je in deel 2 meer over....

Blijkt dat het opslaan toch verkeerd is gegaan en je werkstuk aan het drogen is gegaan, dan kun je dit soms verhelpen met een natte doek over je werk heen te leggen en deze regelmatig te vervangen door een nieuwe vochtige doek. Zo breng je weer wat vocht in de klei en kun je er waarschijnlijk na een periode weer mee werken. Maar het is mij nog nooit goed gelukt. Uiteindelijk werd het te zacht of brak het uiteindelijk toch weer af.

Zijn er tijdens het drogen, scheuren onstaan, dan zijn deze te repareren. Maar is het een dragend gedeelte, zoals een oortje van een kopje, dan is het verstandig om het oortje eraf te laten. Het gevaar is dat het oortje afbreekt als er een hete vloeistof in zit met alle gevaren als gevolg. Je kunt een papje aanmaken van kleipoeder en azijn en water en daar mee de scheur repareren. Wel alles rond de scheur natspuiten....

Teveel spanning door verkeerde opbouwTeveel spanning door verkeerde opbouw

Fase 2 - Drogen

Half ingepakt drogenHalf ingepakt drogen

Drogen moet zo gelijkmatig gebeuren. In deze fase krimpt klei veel en een ongelijke droging zorgt voor spanning en scheuren. Zet je werk niet in de zon op of de tocht. Dit zorgt voor ongelijkmatig drogen waardoor je spanning in je werk krijgt. Ik droog mijn werk heel langzaam. Eerst laat ik het nog een paar dagen in een plastic zak. Dan open ik de zak maar laat het nog steeds in de zak. Elke dag laat ik het twee uur uit de zak en daarna sluit ik het weer op. In die twee uur verdampt teveel aan vocht en met het opsluiten zorg ik ervoor dat het vocht in het werk zich weer balanceert. Sauda heeft op die manier drie maanden gedroogd. Zie ik plekken waar het al wit wordt tegenover donkere plekken, dan maak ik het wit geworden gedeelte nog wat vochtig met een plantenspuit en pak het voorzichtig in.

Je kunt de oven gebruiken voor het droogproces maar dit zorgt voor snellere roestvorming van het frame van de oven. Al het vocht gaat door de stenen en slaat neer op het frame waarin de stenen hangen. Toma (oven bouwer) adviseert, als je het vaak doet, om dan om voor een roestvast (RVS) frame te kiezen. Het voordeel van drogen in de oven is dat je geen tocht heb of plekken die warmer worden dan andere plekken. Het drogen gebeurd in de oven heel regelmatig. Over dit droogproces zal er ter zijner tijd nog een video verschijnen op m`n YouTube kanaal.

Ben je bang dat de stoom er niet uit kan? Meestal heeft een oven een kleine opening in het dak zitten. Dat is ruim voldoende. Denk je dat de oven verse lucht nodig heeft om te drogen? Kijk eens naar een fluitketel. Deze heeft ook maar één opening en toch kun je hem droogstoken......

In deel twee gaan we door met de stook. Wat kan daar allemaal gebeuren?

Tot slot:

 Deze is opgebouwd uit rollen. Op de plek van de scheur zijn de rollen niet goed aangedrukt.Deze is opgebouwd uit rollen. Op de plek van de scheur zijn de rollen niet goed aangedrukt.Op geen enkel moment in het droogproces mag een deel van het object stijver zijn dan het andere deel. Dit is de befaamde S scheur. De bodem was natter dan de rest en is gaan scheuren toen de wanden al droger warenOp geen enkel moment in het droogproces mag een deel van het object stijver zijn dan het andere deel.Slim drogenEen slimme manier van drogen.